Aktualna sytuacja panująca w całym kraju ze względu na stan epidemii ogłoszony w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 powoduje, iż odbycie uroczystości weselnych stoi pod znakiem zapytania. Tymczasem przyszli małżonkowie nierzadko już wiele miesięcy wcześniej zawarli szereg umów związanych z organizacją wesela dotyczących obsługi muzycznej, cateringowej, fotograficznej, czy związanej z nagraniem filmu z przebiegu uroczystości.
Umowy zawarte między przyszłymi małżonkami a wykonawcami będą prawnie kwalifikowane jako umowy o dzieło lub umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu. Treść poszczególnych stosunków prawnych (zawartych umów) winna szczegółowo rozstrzygać o wzajemnych roszczeniach stron w przypadku niewykonania świadczeń. Najczęściej jednak umowy te nie będą przewidywać rozwiązań prawnych w związku ze stanem epidemii.
Pierwszą i najprostszą możliwością odzyskania wpłaconych środków finansowych jest rozwiązanie umowy za zgodnym porozumieniem stron. Strony uprawnione są bowiem na każdym etapie trwania umowy dokonać jej modyfikacji za obopólną zgodą i rozliczyć wpłacone już środki finansowe. Najczęściej rozwiązanie umowy za zgodnym porozumieniem stron nie będzie jednak możliwe wobec sprzecznych interesów podmiotów ją zawierających.
Kolejna możliwość odzyskania wpłaconych środków finansowych odnosi się do kwot przekazanych tytułem zadatku. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 394 § 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.) „W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony (…)”. „To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony”. Powyższe oznacza, iż w sytuacji, gdy umowa nie zostanie wykonana na skutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności, powstaje obowiązek zwrotu całości zadatku. Niewątpliwie sytuacja aktualnie panująca na terenie kraju w związku z ograniczeniami związanymi z wprowadzeniem stanu epidemii spełnia powyższe przesłanki. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. „w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii” (Dz. U. z 2020 r., poz. 658) przewiduje szereg ograniczeń zarówno związanych ze gromadzeniem się osób, przemieszczaniem się oraz wzajemnym kontaktowaniem. W warunkach takich ograniczeń i zakazów nie ma możliwości zorganizowania uroczystości weselnej, w której uczestniczyć ma nierzadko kilkadziesiąt osób. Zaznaczać jednak należy, iż strony w treści konkretnej umowy mogły określić inne sposoby rozliczenia zadatku w przypadku rozwiązania umowy lub jej niewykonania. Cytowany przepis art. 394 § 3 kodeku cywilnego ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy strony nie uregulowały tej kwestii odmiennie w treści umowy.
Przyszli małżonkowie mogą również żądać rozwiązania poszczególnych umów (a co za tym idzie żądać zwrotu wpłaconych środków finansowych) lub żądać ich modyfikacji (na przykład poprzez zmianę terminu wykonania usługi) powołując się na nadzwyczajną zmianę okoliczności. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 3571 kodeksu cywilnego „Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.”. Niewątpliwie ogłoszenie stanu epidemii na terenie całego kraju, ograniczenia w gromadzeniu się i przemieszczaniu oraz faktyczne i realne zagrożenie zarażeniem się wirusem SARS-CoV-2 stanowią nadzwyczajną zmianę okoliczność, które nie były znane w dacie zawierania umów. Odbycie uroczystości weselnej może bowiem stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia osób w nim uczestniczących.
Niezależnie od powyższych uprawnień przyszli małżonkowie, będą mogli również – w określonych okolicznościach – powołać się na niemożność świadczenia, która wiąże się z obowiązkiem zwrotu wpłaconych przez nich środków finansowych. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 475 § 1 kodeksu cywilnego „Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa”. Powyższa norma prawna przewiduje wygaśnięcie zobowiązania, a co za tym idzie zakończenie trwania stosunku prawnego między stronami z obowiązkiem zwrotu środków finansowych wcześniej przekazanych w sytuacji, gdyby świadczenia poszczególnych wykonawców okazały się niemożliwe do spełnienia. Przy czym niemożność spełnienia świadczenia może mieć charakter nie tylko faktyczny, ale również prawny. Przez prawną niemożność wykonania zobowiązania należy rozumieć sytuację, w której wykonanie określonego świadczenia byłoby sprzeczne z treścią obowiązujących przepisów prawa. Aktualnie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. „w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii” (Dz. U. z 2020 r., poz. 658) w treści § 14 ust. 1 i ust. 2 wprowadza generalny bezterminowy zakaz odbywania zgromadzeń, poza członkami najbliższej rodziny. Z powyższej normy prawnej wynika zakaz gromadzenia się ludzi, a zatem również spotkań podczas ślubów i wesel. Aktualnie nie ma więc prawnej możliwości zorganizowania wesela i ślubów, w których uczestniczą osoby trzecie.
Uprzejmie informujemy, iż Kancelaria Adwokacka Adwokata Tomasza Borowca pomaga przyszłym małżonkom w prowadzeniu z wykonawcami rozmów ugodowych w przedmiocie rozwiązania lub modyfikacji zawartych umów. W przypadku braku porozumienia występujemy również w imieniu naszych Klientów do sądów powszechnych o zwrot przekazanych środków finansowych.
Niniejszy artykuł został zaktualizowany i uwzględnia stan prawny na dzień 10 kwietnia 2020 r.
Dodał: Adwokat Tomasz Borowiecul. Wita Stwosza 20A lok. 3
02-661 Warszawa
woj. mazowieckie
NIP: 6612134901
REGON: 147344168
Administratorem Twoich danych osobowych jest Adwokat Tomasz Borowiec prowadzący Kancelarię Adwokacką w Warszawie pod adresem ul. Wita Stwosza 20A lok. 3, 02 – 661 Warszawa.
